اقتصاد زیرزمینی و علت های آن: مطالعه موردی ایران

نویسندگان

وحید تقی نژاد عمران

معصومه نیک پور

چکیده

اقتصاد زیرزمینی[1] پدیده­ای است که همه­ی کشورهای جهان با آن مواجه­اند؛ تحقیقات نشان می­دهد که اندازه بخش زیرزمینی در بیشتر کشورها نسبتاً قابل­توجه بوده و فعالیت­های این بخش علت بسیاری از نابسامانی­های اقتصـادی است. برآورد اقتصاد زیرزمینی از جنـبه شناسایی شکـاف مالیاتی، اثربخشی سیاست­های پولی و مالی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد اهمیت فراوانی دارد. در پژوهش حاضر نخست مفهوم اقتصاد زیرزمینی و عوامل اثرگذار بر آن بیان گردید. سپس پیامدهای نامساعد اقتصاد زیرزمینی بر اقتصاد و مطالعات تجربی در حوزه­ی اقتصاد زیرزمینی جمع­بندی شد. این مطالعه در قسمت تجربی در گام نخست اندازه اقتصاد زیرزمینی ایران را طی دوره­ی 1350 تا 1389، به کمک روش پولی در سه سناریو، برآورد کرد. سپس در گام دوم، اثرگذاری متغیرهایی مانند بار مالیاتی، تورم، نابرابری درآمد، اندازه دولت و شکاف نرخ ارز را در قالب یک مدل اقتصادسنجی بررسی کرد. نتایج تجربی میانگین اندازه اقتصاد زیرزمینی را در سه سناریو به­ترتیب 26/13، 05/15 و 71/ 15 درصد از تولید ناخالص داخلی برآورد کرد. همچنین برآورد مدل نشان داد که متغیرهایی چون بار مالیاتی، تورم، نابرابری درآمد، اندازه دولت همگی بر اندازه اقتصاد زیرزمینی ایران اثر مثبت و معنی­داری دارند؛ در میان این عوامل، بار مالیاتی بیشترین اثر را بر اقتصاد زیرزمینی داشته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اقتصاد زیرزمینی و تأثیر آن بر

Hidden nature of underground economy makes it difficult to measure and carry out a direct study on it . Thus, most of the common measurement methods are the ones that indirectly estimate the extent of these activities and suffer from restrictive assumptions. In the past two decades, economists began to pay attention to measurement of underground economy volume and its causes and effects more t...

متن کامل

اندازه‌گیری اقتصاد زیرزمینی و آزمون علیت بین اقتصاد زیرزمینی و نرخ بیکاری در ایران

در این مطالعه رابطه میان نرخ بیکاری و اقتصاد زیرزمینی در ایران در طول دوره زمانی 1394-1352 بررسی می‌شود. برای این منظور ابتدا با استفاده از روش علل چندگانه – شاخص چندگانه سری زمانی از اندازه اقتصاد زیرزمینی و مهمترین علل و آثار در ایران برآورد شده است، سپس به بررسی رابطه علیت بین اقتصاد زیرزمینی و نرخ بیکاری در ایران در دوره زمانی مربوطه پرداخته شده است. در این مطالعه علاوه بر رابطه هم‌جمعی اقت...

متن کامل

تخمین اقتصاد سایه ای و بررسی اثرات آن روی آلودگی هوا مطالعه موردی: اقتصاد ایران

اقتصاد سایه­ای، بخش مهم و انکار­ناپذیر اقتصاد تمام کشورها بخصوص کشورهای در حال توسعه است. اکثر واحدهای فعال در این بخش از اقتصاد، دارای اثرات جانبی منفی زیست­محیطی می باشند. با توجه به طرح مباحث توسعه پایدار و فشارهای جهانی رو به رشد به منظور اتخاذ سیاست هایی در جهت حفظ و حمایت از محیط­زیست، توجه به عواملی که سلامت محیط­زیست را در معرض تهدید قرار می دهد، از اهمیت جدی برخوردار می باشد.        ...

متن کامل

علل اقتصادی خودکشی (مطالعه موردی اقتصاد ایران)

شواهد موجود در زمینه آمار خودکشی و اقدام به آن حاکی از روند رو به رشد این پدیده اجتماعی در قرن حاضر بوده که این امر خود زمینه را برای از بین رفتن نیروی انسانی و به عبارتی سرمایه انسانی ملل مختلف که بر اساس ادبیات موجود در حوزه‌ی توسعه به عنوان عامل رشد و توسعه قلمداد می‌شود، فراهم می‌نماید. لذا، با توجه به نقش اساسی و محوری نیروی انسانی در روند توسعه کشورها، بررسی علل اقدام به خودکشی حائز اهمیت...

متن کامل

اندازه‌گیری اقتصاد زیرزمینی در ایران و بررسی علل و آثار آن

(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست)  هدف از انجام این مطالعه برآورد و بررسی ابعاد اقتصاد زیرزمینی در ایران در طول دوره زمانی 1353 تا 1392 است. بدین منظور با استفاده ازروش شاخص چندگانه- علل چند گانه سری زمانی از اقتصاد زیرزمینی در ایران فراهم و مهمترین علل و آثار آن نیز بررسی شده است.  نتایج برآورد سری زمانی اقتصاد زیرزمینی نشان دهنده آن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران (علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2530-2322

دوره 2

شماره 8 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023